Uwaga |
---|
Wedateka:Pierwsze kroki
Wedateka to społeczny projekt, którego celem jest utworzenie wolnej biblioteki tekstów źródłowych oraz ich tłumaczeń w formie stron wiki. Gromadzimy i przechowujemy tutaj w postaci cyfrowej wcześniej opublikowane teksty (np. utwory literackie). W Wedatece jest obecnie 220 167 tekstów 2353 autorów – zamieszczone materiały należą do domeny publicznej lub dostępne są na wolnej licencji.
Przyłącz się do nas! Każdy może rozwijać Wedatek – także Ty, bez żadnych formalności, możesz dodawać nowe materiały i porządkować te już zamieszczone. → więcej
Wszyscy pracujemy tutaj społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam ochotników… Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie… choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)
Nasza praca w praktyce
Dodawanie książki na Wedateki możemy podzielić na kilka etapów:
- Przygotowywanie skanów, wgrywanie ich na serwer i tworzenie indeksu książki – ze względu na trudności w interpretacji praw autorskich, jak i inne z tym związane pułapki, etap ten polecamy bardziej doświadczonym użytkownikom. Użytkownicy mniej zaawansowani, którzy pragną pracować nad konkretną, ulubioną książką mogą dodać prośbę o jej zamieszczenie wpisując się na końcu Propozycje_nowych_tekstów tej strony. Zakończenie tego etapu skutkuje nowym, gotowym indeksem w projekcie. Co to jest indeks? Jest to strona zbiorcza, na której znajdują się linki do każdej pojedynczej strony książki.
- Wprowadzanie tekstu; polega na przepisaniu konkretnej strony książki bądź też na wklejeniu zOCRowanego, poprawionego tekstu i wstawienie szablonów i znaczników formatujących ten tekst. Opcja polecana użytkownikom, którzy poznali już choć podstawowe szablony i znaczniki i potrafią z ich pomocą uzyskać prawidłowo sformatowany tekst. Zakończenie tego etapu skutkuje powstaniem nowej strony z tekstem, oznaczonej w indeksie kolorem czerwonym (status strony: Przepisana).
- Korygowanie tekstu; polega na porównaniu tekstu po prawej (ze zdjęcia papierowej strony książki) z wprowadzonym (koniecznie przez innego wedapedystę aktywnego w Wedatece) tekstem. Polega to przede wszystkim na poprawianiu literówek, interpunkcji, tabulatorów, łamaniu wiersza. Ten etap szczególnie polecamy początkującym, gdyż mogą oni w łatwy sposób włączyć się w pracę. Na tym etapie nie można także za wiele popsuć: każda skorygowana strona jest potem sprawdzana przez doświadczonego Wikiskrybę, który przejrzy naszą pracę i poprawi przeoczenia :-) Co ważne: każda strona w Wedatece po wprowadzeniu jest zawsze sprawdzana i poprawiana jeszcze przez dwie osoby, inne niż przepisujący. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron przepisanych (czerwonych) do listy stron skorygowanych, oznaczonych w indeksie kolorem żółtym (status strony: Skorygowana).
- Uwierzytelnianie tekstu; czyli po prostu powtórne korygowanie. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron skorygowanych (żółtych) do listy stron uwierzytelnionych, oznaczonych w indeksie kolorem zielonym (status strony: Uwierzytelniona).
Gdy wszystkie strony indeksu są oznaczone na zielono, kończymy pracę nad daną książką i zabieramy się za następną :-)
Jak najłatwiej rozpocząć wolontariat w Wedatece
Tworzenie konta Użytkownika
Kliknij tutaj, aby utworzyć konto
Po przejściu procedury rejestracji i zalogowaniu się możemy zabrać się do pracy :-)
Można także edytować bez logowania się, w praktyce jest to jednak niezbyt korzystne rozwiązanie.
Zalogowany użytkownik
- zyskuje dostęp do wielu opcji, które dla użytkowników anonimowych są niedostępne
- w stosunkowo krótkim czasie może zyskać dodatkowe uprawnienia (np. uprawnienia redaktora, które nadawane są osobom, których edycje nie odbiegają standardem od edycji innych osób i nie muszą być każdorazowo zatwierdzane przez administratorów bądź zaufanych użytkowników)
- otrzymuje swoją stronę brudnopisu, w której może wypróbowywać wszelkie nowe dla niego rozwiązania
- otrzymuje stałą stronę dyskusji, pełniącej u nas rolę skrzynki pocztowej
- wkład użytkownika jest zliczany i umiejscawiany w rozmaitych statystykach.
- adres IP jest ukryty
Niezalogowany użytkownik
- ma bardzo ograniczoną zdolność edycji
- ma specjalnie oznaczoną każdą edycję
- każda edycja musi być przejrzana przez administratora lub zaufanego wedapedystę
- w przypadku zmiennego IP — istnieje możliwość pisania do innych użytkowników, ale ograniczona jest możliwość otrzymywania odpowiedzi na zadane pytania
- adres IP jest każdorazowo zapisywany w edycji strony
Co jest potrzebne do utworzenia konta
W zasadzie nic, oprócz unikalnej nazwy użytkownika. Zalecamy jednak wpisanie aktywnego adresu email, na który będzie można otrzymywać powiadomienia (jeśli chcemy je otrzymywać) i który może posłużyć do odzyskania konta.
Korygowanie, czyli praca z Wedateką „najprostsza“
Pracę z Wedateką najłatwiej rozpocząć od korygowania już wprowadzonych tekstów.
- 1) Wybieramy książkę, którą będziemy korygować.
- 2) Wybieramy z listy książkę oznaczoną na czerwono, klikając na jej tytule, co spowoduje wyświetlenie się jej strony indeksu.
- Wybieramy którąś stronę z tych, oznaczonych na czerwono, klikamy na jej numerze, a następnie klikamy na zakładce „Edytuj" – i w tym momencie rozpoczyna się nasz wolontariat :-)
- Po kliknięciu na zakładce „Edytuj” otwiera się okno edycji, które wygląda tak:
- Nad oknem edycji, znajdują się (od góry): ZAKŁADKI NAWIGACYJNE, pod nimi adres strony, którą edytujemy i PRZYBORNIK.
- Wybieramy którąś stronę z tych, oznaczonych na czerwono, klikamy na jej numerze, a następnie klikamy na zakładce „Edytuj" – i w tym momencie rozpoczyna się nasz wolontariat :-)
- 3) Korygowanie — polega na porównywaniu tekstu ze zdjęcia z tekstem wprowadzonym przez innego użytkownika i poprawieniu literówek i interpunkcji. Uwaga!!! Nie poprawiamy samej książki – naszą rolą jest przepisanie zeskanowanej książki w jak najdokładniejszy sposób, bez zmiany jej treści!!! Często mamy do czynienia z książkami, które były publikowane kilkadziesiąt lat temu – od tamtego czasu ortografia i interpunkcja się znacznie zmieniły, ale naszą rolą nie jest uwspółcześnianie książki. My mamy ją tylko przepisać!
- Nie odzwierciedlamy podziału tekstu na wiersze (cały akapit rozpoczyna się najczęściej od znacznika tabulatora {{tab}} i jest wpisany "ciurkiem" aż do końca akapitu, który zaznaczamy znacznikiem końca akapitu <br>.
- Oprócz tekstu, w tekście mogą znajdować się szablony i znaczniki formatujące tekst. Są one zawarte w nawiasach trójkątnych <przykład>, kwadratowych [przykład], [[przykład]], bądź klamrowych {{przykład}}. Te ostatnie nazywamy szablonami. To ważne! Nie usuwamy ich, jeżeli nie rozumiemy sposobu ich działania i jeżeli działają one prawidłowo!!!
- Najczęstsze szablony i znaczniki opisane są bardziej szczegółowo w sekcji Formatowanie tekstu.
- Nie odzwierciedlamy podziału tekstu na wiersze (cały akapit rozpoczyna się najczęściej od znacznika tabulatora {{tab}} i jest wpisany "ciurkiem" aż do końca akapitu, który zaznaczamy znacznikiem końca akapitu <br>.
- 4) Gdy poprawimy tekst, klikamy na podgląd tekstu, by sprawdzić dokonane przez nas zmiany.
- Jeżeli akceptujemy to, co wyświetliło się na podglądzie, opisujemy zmiany w okienku Opis zmian (np. lit. (literówka), int. (interpunkcja) bądź też bardziej szczegółowo, jeśli dokonana przez nas zmiana jest nietypowa) i zapisujemy stronę.
- Uwaga! Jeśli przyznano nam uprawnienia do podnoszenia statusu stron, klikamy na żółty kwadracik => wtedy w oknie opisu zmian pojawia się napis „Skorygowana” – i jeśli zmiana jest typowa, to nie musimy już opisywać jej bardziej szczegółowo.
- Opis zmian to także dobre miejsce, gdzie możemy poprosić bardziej zaawansowanych użytkowników o pomoc w korekcie tekstu, możemy np. napisać – „proszę o pomoc, nie umiem wycentrować tekstu”.
- Jeżeli akceptujemy to, co wyświetliło się na podglądzie, opisujemy zmiany w okienku Opis zmian (np. lit. (literówka), int. (interpunkcja) bądź też bardziej szczegółowo, jeśli dokonana przez nas zmiana jest nietypowa) i zapisujemy stronę.
- Uwaga
- Jeżeli nie podoba nam się to, co zobaczyliśmy w podglądzie (innymi słowy, coś się popsuło ;-)), najprawdopodobniej usunęliśmy któryś znacznik formatujący tekst. Nie zapisujemy wtedy naszej edycji — i ponownie klikamy na zakładkę "Edytuj" (potwierdzając iż nie zapisujemy zmiany) — i próbujemy wprowadzić nasze poprawki jeszcze raz.
- Jeśli niechcący zapisaliśmy naszą edycję, a wprowadzone przez nas zmiany nam się nie podobają — możemy edytować stronę ponownie, lub też wycofać/anulować wprowadzone przez nas zmiany (na stronie "Ostatnie zmiany" bądź też w zakładce "Wyświetl historię").
- Pamiętaj! Każdą edycję na Wikiźródłach można łatwo wycofać. Nie zachęcamy do wandalizowania, ale nie należy się bać eksperymentowania ;-)
- Jeżeli nie podoba nam się to, co zobaczyliśmy w podglądzie (innymi słowy, coś się popsuło ;-)), najprawdopodobniej usunęliśmy któryś znacznik formatujący tekst. Nie zapisujemy wtedy naszej edycji — i ponownie klikamy na zakładkę "Edytuj" (potwierdzając iż nie zapisujemy zmiany) — i próbujemy wprowadzić nasze poprawki jeszcze raz.
- 5) Następnie klikamy „Zapisz”. W tym momencie naszą pracę nad tą stroną możemy uznać za zakończoną.
Co dalej?
Możemy wykorzystać zakładki nawigacyjne u góry strony i przejść na następną stronę, bądź też na stronę indeksu. Możemy także obejrzeć listę ostatnio dokonanych w całym projekcie edycji, klikając na zakładkę Ostatnie zmiany w menu głównym (pionowy pasek z lewej strony okna edycji).
Oczywiście, najbardziej pożądaną z punktu widzenia Wedateki czynnością, jest przejście do edytowania następnej strony ;-) Praca na Wedatece nie musi jednak polegać na wielogodzinnym śledzeniu tekstu. Pamiętaj, że edytując tylko jedną stronę tekstu dziennie, wzbogacisz domenę publiczną o jedną książkę rocznie!
Twój wkład w Wedatekę jest trwały i może pomóc wielu innym ludziom. Poświęcając kilka, kilkanaście minut dziennie wzbogacasz domenę publiczną, z której czerpać może bez żadnych limitów i opłat każdy użytkownik Internetu.
Książki w bibliotekach cyfrowych, zamieszczone w formie skanów, są dostępne tylko dla osób, które przeczytają ich tekst. Książki, przepisane w Wedatece udostępniają wszystkim całą swoją zawartość: każde ich zdanie staje się dostępne w wyszukiwarkach na całym świecie. Pozwala to na znalezienie źródła zapamiętanego przez nas fragmentu tekstu, lub na sprawdzenie, czy po latach nasza pamięć nie zmieniła podstępnie ich znaczenia ;-)
Każdy zamieszczony u nas tekst jest „wolny”, czyli możliwy do legalnego wykorzystania we wszelki możliwy sposób, także w celach komercyjnych.
Każdy zamieszczony u nas tekst jest możliwy do pobrania w formacie epub lub pdf.
Każdy wolontariusz, pracujący przy danej książce, wymieniony jest w pliku epub w stopce redakcyjnej.
Komunikacja z innymi wedapedystami
Z innymi wedapedystami możemy kontaktować się pisząc do nich wiadomości na stronie ich dyskusji.
Przydatne informacjePrzybornik
Jeżeli któryś z opisanych przycisków nie wyświetla się, wymaga on włączenia w "Preferencjach", w zakładce "Gadżety". Można tam także włączyć przybornik zaawansowany, który zawiera więcej przycisków, większość doświadczonych wedapedystów używa jednak zwykłego przybornika, gdyż strony z zaawansowanym przybornikiem wczytują się wolniej. Jak wprowadzić nową stronę powieści w łatwy sposób przy pomocy narzędzi z przybornika
Formatowanie tekstuGeneralnie staramy się przepisać tekst tak, by jak najbardziej odzwierciedlał tekst na skanie. Siłą rzeczy jednak nie jesteśmy w stanie odzwierciedlić wszystkiego i dlatego przyjęliśmy pewne uproszczenia. Formatowanie prozy — ogólne zasady
Formatowanie poezji — ogólne zasady
MyślnikiWprowadzając tekst, należy zwrócić uwagę na myślniki — wyróżniamy pauzę ( — ) oraz półpauzę ( – ) i dywiz ( - ), czyli — – -. Różnią się one długością. Znak z klawiatury to dywiz, używany w tekstach zazwyczaj do podziału wyrazu przy przenoszeniu do następnej linii lub też w wyrazach złożonych, np. biało-czerwony. Do rozpoczęcia wypowiedzi w tekstach używana jest pauza ( — ), która znajduje się na dole strony w przyborniku, pod przyciskiem Zapisz w sekcji Polskie znaki:. Półpauza ( – ) także znajduje się w przyborniku, w sekcji Symbole (jako pierwszy znak, drugi to powtórzenie pauzy). Odstępy pomiędzy znakamiUwaga! Domyślnie nie stosuje się odstępów przed znakami diaktrycznymi typu: kropka, przecinek, dwukropek, średnik, wykrzyknik, znak zapytania, trzykropek — natomiast niemal zawsze stosuje się spację po nich. Błędy w drukuGdy napotkany przez nas błąd jest zwykłą literówką, oznaczamy go szablonem "korekta", czyli: {{korekta|błędna wersja|poprawna wersja}}. Jeżeli błąd dotyczy znaku interpunkcyjnego, oznaczamy go wraz z wyrazem poprzedzającym, bądź też — w sytuacji, gdy akapit rozpoczyna się wraz z błędnym znakiem interpunkcyjnym — z wyrazem następującym po nim, np. w sytuacji, gdy brakuje kropki na końcu zdania, korekta wygląda tak: {{korekta|spać|spać.}}
Przypisy
Formatowanie czcionek
Justowanie tekstu
Kody źródłowe i szablonyTeksty w Wedatece mogą być formatowane w trojaki sposób: za pomocą kodów źródłowych, za pomocą szablonów i za pomocą wikikodów.
Zobacz też |