Uwaga |
---|
Wedateka:Pierwsze kroki: Różnice pomiędzy wersjami
imported>Seboloidus m (→Przybornik: <br> zamiast <br />) |
m |
||
(Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | <div id="mf-intro-detail"><p>'''Wedateka''' to [[Pomoc:Spis treści#Społeczność|społeczny]] projekt, którego celem jest utworzenie wolnej biblioteki tekstów źródłowych oraz ich tłumaczeń w formie stron wiki. [[Wedateka:Propozycje haseł|Gromadzimy]] i przechowujemy tutaj w postaci cyfrowej wcześniej opublikowane teksty (np. utwory literackie). W Wedatece {{PLURAL:{{ALL TEXTS}}|jest|są|jest}} obecnie '''{{formatnum:{{ALL TEXTS}}}}''' {{PLURAL:{{ALL TEXTS}}|tekst|teksty|tekstów}} [[:Kategoria:Autorzy alfabetycznie|{{PAGESINCAT:Autorzy_alfabetycznie}}]] autorów – zamieszczone materiały należą do [[Wedateka:Prawa autorskie|domeny publicznej]] lub dostępne są na wolnej licencji.</p> | |
− | <div id="mf-intro-detail"><p>''' | + | <p>'''[[Pomoc:Spis treści#Tworzenie Wedateki|Przyłącz się do nas!]]''' Każdy może rozwijać Wedatek – także Ty, bez żadnych formalności, możesz dodawać nowe materiały i porządkować te już zamieszczone.<small> → [[Pomoc:Spis treści#Tworzenie Wedateki|więcej]]</small></p></div> |
− | <p>'''[[Pomoc:Spis treści#Tworzenie | ||
Wszyscy pracujemy tutaj społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam ochotników… Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie… choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)<br /><br /> | Wszyscy pracujemy tutaj społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam ochotników… Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie… choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)<br /><br /> | ||
Linia 7: | Linia 6: | ||
== Nasza praca w praktyce == | == Nasza praca w praktyce == | ||
− | Dodawanie książki na | + | Dodawanie książki na Wedateki możemy podzielić na kilka etapów: |
− | # Przygotowywanie skanów, wgrywanie ich na serwer i tworzenie indeksu książki – ze względu na trudności w interpretacji praw autorskich, jak i inne z tym związane pułapki, etap ten polecamy bardziej doświadczonym użytkownikom. Użytkownicy mniej zaawansowani, którzy pragną pracować nad konkretną, ulubioną książką mogą dodać prośbę o jej zamieszczenie wpisując się na końcu [ | + | # Przygotowywanie skanów, wgrywanie ich na serwer i tworzenie indeksu książki – ze względu na trudności w interpretacji praw autorskich, jak i inne z tym związane pułapki, etap ten polecamy bardziej doświadczonym użytkownikom. Użytkownicy mniej zaawansowani, którzy pragną pracować nad konkretną, ulubioną książką mogą dodać prośbę o jej zamieszczenie wpisując się na końcu [[Wedateka:Propozycje|Propozycje_nowych_tekstów tej strony]]. Zakończenie tego etapu skutkuje nowym, gotowym indeksem w projekcie. Co to jest indeks? Jest to strona zbiorcza, na której znajdują się linki do każdej pojedynczej strony książki. |
# Wprowadzanie tekstu; polega na przepisaniu konkretnej strony książki bądź też na wklejeniu zOCRowanego, poprawionego tekstu i wstawienie szablonów i znaczników formatujących ten tekst. Opcja polecana użytkownikom, którzy poznali już choć podstawowe szablony i znaczniki i potrafią z ich pomocą uzyskać prawidłowo sformatowany tekst. Zakończenie tego etapu skutkuje powstaniem nowej strony z tekstem, oznaczonej w indeksie kolorem czerwonym (status strony: <span class=quality1>Przepisana</span>). | # Wprowadzanie tekstu; polega na przepisaniu konkretnej strony książki bądź też na wklejeniu zOCRowanego, poprawionego tekstu i wstawienie szablonów i znaczników formatujących ten tekst. Opcja polecana użytkownikom, którzy poznali już choć podstawowe szablony i znaczniki i potrafią z ich pomocą uzyskać prawidłowo sformatowany tekst. Zakończenie tego etapu skutkuje powstaniem nowej strony z tekstem, oznaczonej w indeksie kolorem czerwonym (status strony: <span class=quality1>Przepisana</span>). | ||
− | # Korygowanie tekstu; polega na porównaniu tekstu po prawej (ze zdjęcia papierowej strony książki) z wprowadzonym (koniecznie przez innego | + | # Korygowanie tekstu; polega na porównaniu tekstu po prawej (ze zdjęcia papierowej strony książki) z wprowadzonym (koniecznie przez innego wedapedystę aktywnego w Wedatece) tekstem. Polega to przede wszystkim na poprawianiu literówek, interpunkcji, tabulatorów, łamaniu wiersza. '''Ten etap szczególnie polecamy początkującym, gdyż mogą oni w łatwy sposób włączyć się w pracę.''' Na tym etapie nie można także za wiele popsuć: każda skorygowana strona jest potem sprawdzana przez doświadczonego Wikiskrybę, który przejrzy naszą pracę i poprawi przeoczenia :-) Co ważne: każda strona w Wedatece po wprowadzeniu jest zawsze sprawdzana i poprawiana jeszcze przez dwie osoby, inne niż przepisujący. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron przepisanych (czerwonych) do listy stron skorygowanych, oznaczonych w indeksie kolorem żółtym (status strony: <span class=quality3>Skorygowana</span>). |
# Uwierzytelnianie tekstu; czyli po prostu powtórne korygowanie. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron skorygowanych (żółtych) do listy stron uwierzytelnionych, oznaczonych w indeksie kolorem zielonym (status strony: <span class=quality4>Uwierzytelniona</span>). | # Uwierzytelnianie tekstu; czyli po prostu powtórne korygowanie. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron skorygowanych (żółtych) do listy stron uwierzytelnionych, oznaczonych w indeksie kolorem zielonym (status strony: <span class=quality4>Uwierzytelniona</span>). | ||
Gdy wszystkie strony indeksu są oznaczone na zielono, kończymy pracę nad daną książką i zabieramy się za następną :-) | Gdy wszystkie strony indeksu są oznaczone na zielono, kończymy pracę nad daną książką i zabieramy się za następną :-) | ||
− | == Jak najłatwiej rozpocząć wolontariat | + | == Jak najłatwiej rozpocząć wolontariat w Wedatece == |
− | === {{f*|Tworzenie konta | + | === {{f*|Tworzenie konta Użytkownika}} === |
− | + | Kliknij tutaj, aby [[Specjalna:Utwórz konto|utworzyć konto]]<br /> | |
− | |||
Po przejściu procedury rejestracji i zalogowaniu się możemy zabrać się do pracy :-)<br /> | Po przejściu procedury rejestracji i zalogowaniu się możemy zabrać się do pracy :-)<br /> | ||
<br /> | <br /> | ||
Linia 28: | Linia 26: | ||
* otrzymuje swoją stronę brudnopisu, w której może wypróbowywać wszelkie nowe dla niego rozwiązania | * otrzymuje swoją stronę brudnopisu, w której może wypróbowywać wszelkie nowe dla niego rozwiązania | ||
* otrzymuje stałą stronę dyskusji, pełniącej u nas rolę skrzynki pocztowej | * otrzymuje stałą stronę dyskusji, pełniącej u nas rolę skrzynki pocztowej | ||
− | * wkład użytkownika jest zliczany i umiejscawiany w rozmaitych statystykach | + | * wkład użytkownika jest zliczany i umiejscawiany w rozmaitych statystykach. |
* adres IP jest ukryty | * adres IP jest ukryty | ||
Linia 34: | Linia 32: | ||
* ma bardzo ograniczoną zdolność edycji | * ma bardzo ograniczoną zdolność edycji | ||
* ma specjalnie oznaczoną każdą edycję | * ma specjalnie oznaczoną każdą edycję | ||
− | * każda edycja musi być przejrzana przez administratora lub zaufanego | + | * każda edycja musi być przejrzana przez administratora lub zaufanego wedapedystę |
* w przypadku zmiennego IP — istnieje możliwość pisania do innych użytkowników, ale ograniczona jest możliwość otrzymywania odpowiedzi na zadane pytania | * w przypadku zmiennego IP — istnieje możliwość pisania do innych użytkowników, ale ograniczona jest możliwość otrzymywania odpowiedzi na zadane pytania | ||
* adres IP jest każdorazowo zapisywany w edycji strony | * adres IP jest każdorazowo zapisywany w edycji strony | ||
Linia 41: | Linia 39: | ||
W zasadzie nic, oprócz unikalnej nazwy użytkownika. Zalecamy jednak wpisanie aktywnego adresu email, na który będzie można otrzymywać powiadomienia (jeśli chcemy je otrzymywać) i który może posłużyć do odzyskania konta.<br /> | W zasadzie nic, oprócz unikalnej nazwy użytkownika. Zalecamy jednak wpisanie aktywnego adresu email, na który będzie można otrzymywać powiadomienia (jeśli chcemy je otrzymywać) i który może posłużyć do odzyskania konta.<br /> | ||
<br /><hr> | <br /><hr> | ||
− | === {{f*|Korygowanie, czyli praca | + | === {{f*|Korygowanie, czyli praca z Wedateką „najprostsza“|u}} === |
− | Pracę | + | Pracę z Wedateką najłatwiej rozpocząć od korygowania już wprowadzonych tekstów. |
− | :1) Wybieramy książkę, którą będziemy korygować. | + | :1) Wybieramy książkę, którą będziemy korygować. |
− | |||
− | |||
− | |||
:2) Wybieramy z listy książkę oznaczoną na czerwono, '''klikając na jej tytule''', co spowoduje wyświetlenie się jej strony indeksu.<br> | :2) Wybieramy z listy książkę oznaczoną na czerwono, '''klikając na jej tytule''', co spowoduje wyświetlenie się jej strony indeksu.<br> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
::Wybieramy którąś stronę z tych, oznaczonych na czerwono, klikamy na jej numerze, a następnie klikamy na zakładce „Edytuj" – i w tym momencie rozpoczyna się nasz wolontariat :-)<br> | ::Wybieramy którąś stronę z tych, oznaczonych na czerwono, klikamy na jej numerze, a następnie klikamy na zakładce „Edytuj" – i w tym momencie rozpoczyna się nasz wolontariat :-)<br> | ||
− | |||
::Po kliknięciu na zakładce „Edytuj” otwiera się okno edycji, które wygląda tak:<br> | ::Po kliknięciu na zakładce „Edytuj” otwiera się okno edycji, które wygląda tak:<br> | ||
− | |||
::Nad oknem edycji, znajdują się (od góry): '''[[#Zakładki nawigacyjne|ZAKŁADKI NAWIGACYJNE]]''', pod nimi adres strony, którą edytujemy i '''[[#Przybornik|PRZYBORNIK]]'''.<br> | ::Nad oknem edycji, znajdują się (od góry): '''[[#Zakładki nawigacyjne|ZAKŁADKI NAWIGACYJNE]]''', pod nimi adres strony, którą edytujemy i '''[[#Przybornik|PRZYBORNIK]]'''.<br> | ||
<br> | <br> | ||
Linia 62: | Linia 52: | ||
::Najczęstsze szablony i znaczniki opisane są bardziej szczegółowo w sekcji '''[[#Formatowanie tekstu|Formatowanie tekstu]]'''.<br> | ::Najczęstsze szablony i znaczniki opisane są bardziej szczegółowo w sekcji '''[[#Formatowanie tekstu|Formatowanie tekstu]]'''.<br> | ||
<br> | <br> | ||
− | :4) Gdy poprawimy tekst, klikamy na '''podgląd tekstu''', by sprawdzić dokonane przez nas zmiany | + | :4) Gdy poprawimy tekst, klikamy na '''podgląd tekstu''', by sprawdzić dokonane przez nas zmiany.<br> |
− | |||
::Jeżeli akceptujemy to, co wyświetliło się na podglądzie, opisujemy zmiany w okienku Opis zmian (np. lit. (literówka), int. (interpunkcja) bądź też bardziej szczegółowo, jeśli dokonana przez nas zmiana jest nietypowa) i zapisujemy stronę.<br> | ::Jeżeli akceptujemy to, co wyświetliło się na podglądzie, opisujemy zmiany w okienku Opis zmian (np. lit. (literówka), int. (interpunkcja) bądź też bardziej szczegółowo, jeśli dokonana przez nas zmiana jest nietypowa) i zapisujemy stronę.<br> | ||
::Uwaga! Jeśli przyznano nam uprawnienia do podnoszenia statusu stron, klikamy na żółty kwadracik => wtedy w oknie opisu zmian pojawia się napis „Skorygowana” – i jeśli zmiana jest typowa, to nie musimy już opisywać jej bardziej szczegółowo.<br> | ::Uwaga! Jeśli przyznano nam uprawnienia do podnoszenia statusu stron, klikamy na żółty kwadracik => wtedy w oknie opisu zmian pojawia się napis „Skorygowana” – i jeśli zmiana jest typowa, to nie musimy już opisywać jej bardziej szczegółowo.<br> | ||
Linia 72: | Linia 61: | ||
::Pamiętaj! Każdą edycję na Wikiźródłach można łatwo wycofać. Nie zachęcamy do wandalizowania, ale nie należy się bać eksperymentowania ;-)<br><br> | ::Pamiętaj! Każdą edycję na Wikiźródłach można łatwo wycofać. Nie zachęcamy do wandalizowania, ale nie należy się bać eksperymentowania ;-)<br><br> | ||
:5) Następnie klikamy „Zapisz”. W tym momencie naszą pracę nad tą stroną możemy uznać za zakończoną.<br> | :5) Następnie klikamy „Zapisz”. W tym momencie naszą pracę nad tą stroną możemy uznać za zakończoną.<br> | ||
− | |||
<br><hr> | <br><hr> | ||
=== Co dalej? === | === Co dalej? === | ||
Możemy wykorzystać zakładki nawigacyjne u góry strony i przejść na następną stronę, bądź też na stronę indeksu. Możemy także obejrzeć listę ostatnio dokonanych w całym projekcie edycji, klikając na zakładkę Ostatnie zmiany w menu głównym (pionowy pasek z lewej strony okna edycji).<br> | Możemy wykorzystać zakładki nawigacyjne u góry strony i przejść na następną stronę, bądź też na stronę indeksu. Możemy także obejrzeć listę ostatnio dokonanych w całym projekcie edycji, klikając na zakładkę Ostatnie zmiany w menu głównym (pionowy pasek z lewej strony okna edycji).<br> | ||
− | Oczywiście, najbardziej pożądaną z punktu widzenia | + | Oczywiście, najbardziej pożądaną z punktu widzenia Wedateki czynnością, jest przejście do edytowania następnej strony ;-) Praca na Wedatece nie musi jednak polegać na wielogodzinnym śledzeniu tekstu. Pamiętaj, że edytując tylko jedną stronę tekstu dziennie, wzbogacisz domenę publiczną o jedną książkę rocznie!<br> |
− | Twój wkład w | + | Twój wkład w Wedatekę jest trwały i może pomóc wielu innym ludziom. Poświęcając kilka, kilkanaście minut dziennie wzbogacasz domenę publiczną, z której czerpać może bez żadnych limitów i opłat każdy użytkownik Internetu.<br> |
− | Książki w bibliotekach cyfrowych, zamieszczone w formie skanów, są dostępne tylko dla osób, które przeczytają ich tekst. Książki, przepisane | + | Książki w bibliotekach cyfrowych, zamieszczone w formie skanów, są dostępne tylko dla osób, które przeczytają ich tekst. Książki, przepisane w Wedatece udostępniają wszystkim całą swoją zawartość: każde ich zdanie staje się dostępne w wyszukiwarkach na całym świecie. Pozwala to na znalezienie źródła zapamiętanego przez nas fragmentu tekstu, lub na sprawdzenie, czy po latach nasza pamięć nie zmieniła podstępnie ich znaczenia ;-)<br> |
Każdy zamieszczony u nas tekst jest „wolny”, czyli możliwy do legalnego wykorzystania we wszelki możliwy sposób, także w celach komercyjnych.<br> | Każdy zamieszczony u nas tekst jest „wolny”, czyli możliwy do legalnego wykorzystania we wszelki możliwy sposób, także w celach komercyjnych.<br> | ||
Każdy zamieszczony u nas tekst jest możliwy do pobrania w formacie epub lub pdf.<br> | Każdy zamieszczony u nas tekst jest możliwy do pobrania w formacie epub lub pdf.<br> | ||
Każdy wolontariusz, pracujący przy danej książce, wymieniony jest w pliku epub w stopce redakcyjnej.<br> | Każdy wolontariusz, pracujący przy danej książce, wymieniony jest w pliku epub w stopce redakcyjnej.<br> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
<br> | <br> | ||
{{c|Pomóż nam!|w=150%|po=10px}} | {{c|Pomóż nam!|w=150%|po=10px}} | ||
{{c|Podarujmy nam wszystkim jeszcze jedną „wolną” książkę!|w=150%|po=10px}} | {{c|Podarujmy nam wszystkim jeszcze jedną „wolną” książkę!|w=150%|po=10px}} | ||
{{CentrujStart}} | {{CentrujStart}} | ||
− | |||
{{CentrujKoniec}} | {{CentrujKoniec}} | ||
− | + | <br> | |
− | == Komunikacja z innymi | + | == Komunikacja z innymi wedapedystami == |
− | Z innymi | + | Z innymi wedapedystami możemy kontaktować się pisząc do nich wiadomości na stronie ich dyskusji.<br /> |
− | |||
− | |||
{{CentrujStart2}} | {{CentrujStart2}} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
<br /> | <br /> | ||
− | + | [https://web.facebook.com/Wedateka-103385648626315?_rdc=1&_rdr Możesz też odwiedzić naszą stronę na Facebooku]<br /> | |
− | |||
− | |||
<br /> | <br /> | ||
== Przydatne informacje == | == Przydatne informacje == | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
=== Przybornik === | === Przybornik === | ||
− | ::Zwykły przybornik (większość z nas używa zwykłego, a nie rozszerzonego przybornika; przełącznik w Preferencjach) | + | ::Zwykły przybornik (większość z nas używa zwykłego, a nie rozszerzonego przybornika; przełącznik w Preferencjach). |
− | |||
::Znajdują się w nim narzędzia ułatwiające pracę z tekstem. | ::Znajdują się w nim narzędzia ułatwiające pracę z tekstem. | ||
* [[File:Button broom.png|30px]] — Sprzątanie kodu — przycisk, który ułatwia formatowanie tekstu, m.in. wstawia <nowiki>{{tab}} i <br></nowiki> tam, gdzie zostawimy wolne linie w tekście. Nie wskazany do poezji. | * [[File:Button broom.png|30px]] — Sprzątanie kodu — przycisk, który ułatwia formatowanie tekstu, m.in. wstawia <nowiki>{{tab}} i <br></nowiki> tam, gdzie zostawimy wolne linie w tekście. Nie wskazany do poezji. | ||
Linia 145: | Linia 95: | ||
* [[File:Button zoom out.png|30px]] — zmniejszenie skanu. Jeżeli chcemy zmniejszyć czcionkę w polu edycji, robimy to, wciskając razem klawisze 'Ctrl' i '-'. | * [[File:Button zoom out.png|30px]] — zmniejszenie skanu. Jeżeli chcemy zmniejszyć czcionkę w polu edycji, robimy to, wciskając razem klawisze 'Ctrl' i '-'. | ||
* [[File:Button category plus.png|30px]] — Pokaż lub ukryj nagłówek i stopkę strony. Otwiera dodatkowe pola edycji. Wpisujemy w nie tylko rzeczy, które mają ukazać się na stronie książki, ale nie są potrzebne na stronie rozdziału, np. numerację stron (można ją wpisywać, ale nie jest to obowiązkowe). Czasami wklejamy tutaj <nowiki><br></nowiki>, które mają oddać graficznie, iż dany tekst znajduje się u dołu strony (najczęściej w polu nagłówka dajemy symbolicznie 4 x br, nie przejmując się tym, iż na skanie tekst znajduje się o wiele niżej), ale na stronie rozdziału nie stosujemy zbyt dużych przerw, więc to obniżenie ukrywamy.<br> | * [[File:Button category plus.png|30px]] — Pokaż lub ukryj nagłówek i stopkę strony. Otwiera dodatkowe pola edycji. Wpisujemy w nie tylko rzeczy, które mają ukazać się na stronie książki, ale nie są potrzebne na stronie rozdziału, np. numerację stron (można ją wpisywać, ale nie jest to obowiązkowe). Czasami wklejamy tutaj <nowiki><br></nowiki>, które mają oddać graficznie, iż dany tekst znajduje się u dołu strony (najczęściej w polu nagłówka dajemy symbolicznie 4 x br, nie przejmując się tym, iż na skanie tekst znajduje się o wiele niżej), ale na stronie rozdziału nie stosujemy zbyt dużych przerw, więc to obniżenie ukrywamy.<br> | ||
− | :Uwaga! Aby łatwo "zapanować" nad odstępami, w sytuacji, gdy nad książką pracuje wielu | + | :Uwaga! Aby łatwo "zapanować" nad odstępami, w sytuacji, gdy nad książką pracuje wielu wedapedystów, dobrze jest odstępy na początku rozdziału ukrywać w nagłówku, natomiast dodawać standardowy (3 x br lub "po=50px") odstęp na końcu rozdziału. |
* [[File:Button ocr.png|30px]] — narzędzie do automatycznego rozpoznawania tekstu ze skanu. Daje nam surowy OCR, czyli tekst z wieloma błędami, który musi być następnie poprawiony i sformatowany. Uwaga! OCR zawarty w pliku djvu lub pdf, który czasami ukazuje się nam po otworzeniu nie utworzonej jeszcze w indeksie strony książki (komunikat "Strona nie istnieje", brak koloru takiej strony) jest rozpoznawany programem innym, niż ten, zawarty pod przyciskiem OCR. Różne programy do OCR-u różnie sobie radzą z poszczególnymi czcionkami, czasami OCR pod przyciskiem daje lepsze rezultaty niż OCR zawarty w pliku, warto sprawdzić. Narzędzie używane tylko przy tworzeniu nowych stron, nie wolno go używać przy korygowaniu/uwierzytelnianiu. | * [[File:Button ocr.png|30px]] — narzędzie do automatycznego rozpoznawania tekstu ze skanu. Daje nam surowy OCR, czyli tekst z wieloma błędami, który musi być następnie poprawiony i sformatowany. Uwaga! OCR zawarty w pliku djvu lub pdf, który czasami ukazuje się nam po otworzeniu nie utworzonej jeszcze w indeksie strony książki (komunikat "Strona nie istnieje", brak koloru takiej strony) jest rozpoznawany programem innym, niż ten, zawarty pod przyciskiem OCR. Różne programy do OCR-u różnie sobie radzą z poszczególnymi czcionkami, czasami OCR pod przyciskiem daje lepsze rezultaty niż OCR zawarty w pliku, warto sprawdzić. Narzędzie używane tylko przy tworzeniu nowych stron, nie wolno go używać przy korygowaniu/uwierzytelnianiu. | ||
* [[File:Button find.png|30px]] — wyszukiwanie i zamiana — pozwala zamienić jedne znaki na drugie, stosuje się do poprawy błędów powtarzających się na danej stronie, np. pozwala zamienić masowo słowo "sie" na "się" lub "tern" na "tem". | * [[File:Button find.png|30px]] — wyszukiwanie i zamiana — pozwala zamienić jedne znaki na drugie, stosuje się do poprawy błędów powtarzających się na danej stronie, np. pozwala zamienić masowo słowo "sie" na "się" lub "tern" na "tem". | ||
* [[File:Button case.png|30px]] — zmiana wielkości liter — zamienia w urywku tekstu zaznaczonym wcześniej na niebiesko litery duże na małe i odwrotnie, każde dodatkowe kliknięcie daje nowy wariant kapitalizacji liter.<br> | * [[File:Button case.png|30px]] — zmiana wielkości liter — zamienia w urywku tekstu zaznaczonym wcześniej na niebiesko litery duże na małe i odwrotnie, każde dodatkowe kliknięcie daje nowy wariant kapitalizacji liter.<br> | ||
− | * [[File:Button multicol.png|30px]] — zmień układ na poziomy lub pionowy — przełącza pomiędzy układem pionowym, domyślnym | + | * [[File:Button multicol.png|30px]] — zmień układ na poziomy lub pionowy — przełącza pomiędzy układem pionowym, domyślnym w Wedatece, mającym okno edycji po lewej stronie i skan po prawej stronie, — na układ poziomy, mający skan u góry, a okno edycji na dole. Przycisk polecany w sytuacji, gdy manewrując zdjęciem skanu, zbyt go przesuniemy w prawo lub w lewo i chcemy, by wrócił „do normy”. Dobrze się sprawdza też w sytuacji, gdy chcemy szybko powiększyć jakąś część skanu, by upewnić się co do tego, co na nim jest.<br> |
− | Jeżeli któryś z opisanych przycisków nie wyświetla się, wymaga on włączenia w "Preferencjach", w zakładce "Gadżety". Można tam także włączyć przybornik zaawansowany, który zawiera więcej przycisków, większość doświadczonych | + | Jeżeli któryś z opisanych przycisków nie wyświetla się, wymaga on włączenia w "Preferencjach", w zakładce "Gadżety". Można tam także włączyć przybornik zaawansowany, który zawiera więcej przycisków, większość doświadczonych wedapedystów używa jednak zwykłego przybornika, gdyż strony z zaawansowanym przybornikiem wczytują się wolniej.<br> |
<br><hr> | <br><hr> | ||
Linia 189: | Linia 139: | ||
==== Myślniki ==== | ==== Myślniki ==== | ||
− | Wprowadzając tekst, należy zwrócić uwagę na myślniki — wyróżniamy pauzę ( — ) oraz półpauzę ( – ) i dywiz ( - ) | + | Wprowadzając tekst, należy zwrócić uwagę na myślniki — wyróżniamy pauzę ( — ) oraz półpauzę ( – ) i dywiz ( - ), czyli — – -. Różnią się one długością. Znak z klawiatury to dywiz, używany w tekstach zazwyczaj do podziału wyrazu przy przenoszeniu do następnej linii lub też w wyrazach złożonych, np. biało-czerwony. Do rozpoczęcia wypowiedzi w tekstach używana jest pauza ( — ), która znajduje się na dole strony w przyborniku, pod przyciskiem '''Zapisz''' w sekcji '''Polskie znaki:'''. Półpauza ( – ) także znajduje się w przyborniku, w sekcji '''Symbole''' (jako pierwszy znak, drugi to powtórzenie pauzy).<br /> |
Mały trick: zaznacz na niebiesko dany zwrot i kliknij na myślniki z przybornika, zostanie on objęty myślnikami. | Mały trick: zaznacz na niebiesko dany zwrot i kliknij na myślniki z przybornika, zostanie on objęty myślnikami. | ||
Linia 244: | Linia 194: | ||
==== Przypisy ==== | ==== Przypisy ==== | ||
* przypisy, który oryginalnie znajdują się w książce, wprowadzamy przy wyrazie, którego dotyczą, „obejmując” je kodami <nowiki><ref> i </ref></nowiki>, np. A gdzie jest ''nobile verbum''?<nowiki><ref>''nobile verbum'' — słowo szlachcica, szlacheckie słowo honoru.</ref></nowiki>; | * przypisy, który oryginalnie znajdują się w książce, wprowadzamy przy wyrazie, którego dotyczą, „obejmując” je kodami <nowiki><ref> i </ref></nowiki>, np. A gdzie jest ''nobile verbum''?<nowiki><ref>''nobile verbum'' — słowo szlachcica, szlacheckie słowo honoru.</ref></nowiki>; | ||
− | * do wprowadzenia przypisów, których w książce nie ma, służy szablon przypiswiki, np. <nowiki>{{Pw|Błąd w druku; zamienione strony 31 i 33.}}</nowiki>. Możemy wprowadzić tu krótką uwagę na temat błędów merytorycznych danego wydania, należy jednak dążyć do maksymalnego ograniczenia ilości i objętości przypisów własnych. | + | * do wprowadzenia przypisów, których w książce nie ma, służy szablon przypiswiki, np. <nowiki>{{Pw|Błąd w druku; zamienione strony 31 i 33.}}</nowiki>. Możemy wprowadzić tu krótką uwagę na temat błędów merytorycznych danego wydania, należy jednak dążyć do maksymalnego ograniczenia ilości i objętości przypisów własnych. Wedateka nie są miejscem na publikację własnych komentarzy do twórczości danego literata. |
==== Formatowanie czcionek ==== | ==== Formatowanie czcionek ==== | ||
Linia 270: | Linia 220: | ||
==== Kody źródłowe i szablony ==== | ==== Kody źródłowe i szablony ==== | ||
− | Teksty | + | Teksty w Wedatece mogą być formatowane w trojaki sposób: za pomocą kodów źródłowych, za pomocą szablonów i za pomocą wikikodów.<br /> |
− | * kody źródłowe to normalne komendy języka html, stosowane na wszystkich stronach internetowych. Są one ujęte w nawiasy trójkątne <nowiki> < i ></nowiki> i wyglądają mniej więcej tak: <nowiki><div style="text-align:right"> przykładowy tekst </div></nowiki>. Ich stosowanie jest dozwolone | + | * kody źródłowe to normalne komendy języka html, stosowane na wszystkich stronach internetowych. Są one ujęte w nawiasy trójkątne <nowiki> < i ></nowiki> i wyglądają mniej więcej tak: <nowiki><div style="text-align:right"> przykładowy tekst </div></nowiki>. Ich stosowanie jest dozwolone w Wedatece, jest jednak odradzane. |
: Dlaczego? Język html zmienia się z czasem — i pewne kody są wycofywane z języka html, co eufemistycznie nazywane jest, iż np. "w html 5 nie będą wspierane". Oznacza to, że nowe rozwiązania programistyczne nie będą sprawdzać i zachowywać ich działania — i pewnego dnia mogą po prostu przestać działać, lub będą działać w nieprzewidywalny sposób. Takimi, nie wspieranymi w html 5 kodami są np. <nowiki> <font>, <center>, <big>, <u> </nowiki> i kilka innych. | : Dlaczego? Język html zmienia się z czasem — i pewne kody są wycofywane z języka html, co eufemistycznie nazywane jest, iż np. "w html 5 nie będą wspierane". Oznacza to, że nowe rozwiązania programistyczne nie będą sprawdzać i zachowywać ich działania — i pewnego dnia mogą po prostu przestać działać, lub będą działać w nieprzewidywalny sposób. Takimi, nie wspieranymi w html 5 kodami są np. <nowiki> <font>, <center>, <big>, <u> </nowiki> i kilka innych. | ||
− | * szablony – są to znaczniki formatowania, utworzone specjalnie dla | + | * szablony – są to znaczniki formatowania, utworzone specjalnie dla Wedateki – odróżniają się one od innych kodów tym, iż ich nazwa jest ujęta w nawiasy klamrowe, np. <nowiki>{{tab}}</nowiki> Odwołują się one do kodów źródłowych poprzez przekierowania. Oznacza to, iż w sytuacji, gdy w html 5 zmienią się kody źródłowe, wystarczy "naprawić" szablon, by wszystkie strony, na których on występuje, zmieniły się automatycznie. |
: W przypadku stosowania kodów źródłowych bezpośrednio na stronach, nie jest to już takie łatwe: każdą stronę trzeba poprawić osobno, przy czym dla bardziej skomplikowanego formatowania, takiego, jak na stronach tytułowych, okładkach czy w sztukach teatralnych, trzeba to zrobić ręcznie, co w dłuższej perspektywie czasu oznacza ciągłe poprawianie tych samych stron w kółko. | : W przypadku stosowania kodów źródłowych bezpośrednio na stronach, nie jest to już takie łatwe: każdą stronę trzeba poprawić osobno, przy czym dla bardziej skomplikowanego formatowania, takiego, jak na stronach tytułowych, okładkach czy w sztukach teatralnych, trzeba to zrobić ręcznie, co w dłuższej perspektywie czasu oznacza ciągłe poprawianie tych samych stron w kółko. | ||
− | * wikikod - podobnie jak szablony - służy do formatowania tekstu, z tą różnicą, iż jest używany we wszystkich projektach | + | * wikikod - podobnie jak szablony - służy do formatowania tekstu, z tą różnicą, iż jest używany we wszystkich projektach Wedamedia. Listę znaczników można znaleźć na stronie [https://wedalia.pl/MediaWiki_w_obrazkach/Kr%C3%B3tka_tabela_wikikodu podręcznika do oprogramowania MediaWiki]. |
== Zobacz też == | == Zobacz też == |
Aktualna wersja na dzień 13:15, 20 lip 2021
Wedateka to społeczny projekt, którego celem jest utworzenie wolnej biblioteki tekstów źródłowych oraz ich tłumaczeń w formie stron wiki. Gromadzimy i przechowujemy tutaj w postaci cyfrowej wcześniej opublikowane teksty (np. utwory literackie). W Wedatece jest obecnie 220 167 tekstów 2353 autorów – zamieszczone materiały należą do domeny publicznej lub dostępne są na wolnej licencji.
Przyłącz się do nas! Każdy może rozwijać Wedatek – także Ty, bez żadnych formalności, możesz dodawać nowe materiały i porządkować te już zamieszczone. → więcej
Wszyscy pracujemy tutaj społecznie, w poszanowaniu praw użytkowników, wolontariuszy i autorów. Ciągle brakuje nam ochotników… Pomóż nam! Wystarczy 5 lub 10 minut dziennie… choć większość z nas przebywa tu znacznie dłużej ;-)
Nasza praca w praktyce
Dodawanie książki na Wedateki możemy podzielić na kilka etapów:
- Przygotowywanie skanów, wgrywanie ich na serwer i tworzenie indeksu książki – ze względu na trudności w interpretacji praw autorskich, jak i inne z tym związane pułapki, etap ten polecamy bardziej doświadczonym użytkownikom. Użytkownicy mniej zaawansowani, którzy pragną pracować nad konkretną, ulubioną książką mogą dodać prośbę o jej zamieszczenie wpisując się na końcu Propozycje_nowych_tekstów tej strony. Zakończenie tego etapu skutkuje nowym, gotowym indeksem w projekcie. Co to jest indeks? Jest to strona zbiorcza, na której znajdują się linki do każdej pojedynczej strony książki.
- Wprowadzanie tekstu; polega na przepisaniu konkretnej strony książki bądź też na wklejeniu zOCRowanego, poprawionego tekstu i wstawienie szablonów i znaczników formatujących ten tekst. Opcja polecana użytkownikom, którzy poznali już choć podstawowe szablony i znaczniki i potrafią z ich pomocą uzyskać prawidłowo sformatowany tekst. Zakończenie tego etapu skutkuje powstaniem nowej strony z tekstem, oznaczonej w indeksie kolorem czerwonym (status strony: Przepisana).
- Korygowanie tekstu; polega na porównaniu tekstu po prawej (ze zdjęcia papierowej strony książki) z wprowadzonym (koniecznie przez innego wedapedystę aktywnego w Wedatece) tekstem. Polega to przede wszystkim na poprawianiu literówek, interpunkcji, tabulatorów, łamaniu wiersza. Ten etap szczególnie polecamy początkującym, gdyż mogą oni w łatwy sposób włączyć się w pracę. Na tym etapie nie można także za wiele popsuć: każda skorygowana strona jest potem sprawdzana przez doświadczonego Wikiskrybę, który przejrzy naszą pracę i poprawi przeoczenia :-) Co ważne: każda strona w Wedatece po wprowadzeniu jest zawsze sprawdzana i poprawiana jeszcze przez dwie osoby, inne niż przepisujący. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron przepisanych (czerwonych) do listy stron skorygowanych, oznaczonych w indeksie kolorem żółtym (status strony: Skorygowana).
- Uwierzytelnianie tekstu; czyli po prostu powtórne korygowanie. Zakończenie tego etapu skutkuje przeniesieniem strony z listy stron skorygowanych (żółtych) do listy stron uwierzytelnionych, oznaczonych w indeksie kolorem zielonym (status strony: Uwierzytelniona).
Gdy wszystkie strony indeksu są oznaczone na zielono, kończymy pracę nad daną książką i zabieramy się za następną :-)
Jak najłatwiej rozpocząć wolontariat w Wedatece
Tworzenie konta Użytkownika
Kliknij tutaj, aby utworzyć konto
Po przejściu procedury rejestracji i zalogowaniu się możemy zabrać się do pracy :-)
Można także edytować bez logowania się, w praktyce jest to jednak niezbyt korzystne rozwiązanie.
Zalogowany użytkownik
- zyskuje dostęp do wielu opcji, które dla użytkowników anonimowych są niedostępne
- w stosunkowo krótkim czasie może zyskać dodatkowe uprawnienia (np. uprawnienia redaktora, które nadawane są osobom, których edycje nie odbiegają standardem od edycji innych osób i nie muszą być każdorazowo zatwierdzane przez administratorów bądź zaufanych użytkowników)
- otrzymuje swoją stronę brudnopisu, w której może wypróbowywać wszelkie nowe dla niego rozwiązania
- otrzymuje stałą stronę dyskusji, pełniącej u nas rolę skrzynki pocztowej
- wkład użytkownika jest zliczany i umiejscawiany w rozmaitych statystykach.
- adres IP jest ukryty
Niezalogowany użytkownik
- ma bardzo ograniczoną zdolność edycji
- ma specjalnie oznaczoną każdą edycję
- każda edycja musi być przejrzana przez administratora lub zaufanego wedapedystę
- w przypadku zmiennego IP — istnieje możliwość pisania do innych użytkowników, ale ograniczona jest możliwość otrzymywania odpowiedzi na zadane pytania
- adres IP jest każdorazowo zapisywany w edycji strony
Co jest potrzebne do utworzenia konta
W zasadzie nic, oprócz unikalnej nazwy użytkownika. Zalecamy jednak wpisanie aktywnego adresu email, na który będzie można otrzymywać powiadomienia (jeśli chcemy je otrzymywać) i który może posłużyć do odzyskania konta.
Korygowanie, czyli praca z Wedateką „najprostsza“
Pracę z Wedateką najłatwiej rozpocząć od korygowania już wprowadzonych tekstów.
- 1) Wybieramy książkę, którą będziemy korygować.
- 2) Wybieramy z listy książkę oznaczoną na czerwono, klikając na jej tytule, co spowoduje wyświetlenie się jej strony indeksu.
- Wybieramy którąś stronę z tych, oznaczonych na czerwono, klikamy na jej numerze, a następnie klikamy na zakładce „Edytuj" – i w tym momencie rozpoczyna się nasz wolontariat :-)
- Po kliknięciu na zakładce „Edytuj” otwiera się okno edycji, które wygląda tak:
- Nad oknem edycji, znajdują się (od góry): ZAKŁADKI NAWIGACYJNE, pod nimi adres strony, którą edytujemy i PRZYBORNIK.
- Wybieramy którąś stronę z tych, oznaczonych na czerwono, klikamy na jej numerze, a następnie klikamy na zakładce „Edytuj" – i w tym momencie rozpoczyna się nasz wolontariat :-)
- 3) Korygowanie — polega na porównywaniu tekstu ze zdjęcia z tekstem wprowadzonym przez innego użytkownika i poprawieniu literówek i interpunkcji. Uwaga!!! Nie poprawiamy samej książki – naszą rolą jest przepisanie zeskanowanej książki w jak najdokładniejszy sposób, bez zmiany jej treści!!! Często mamy do czynienia z książkami, które były publikowane kilkadziesiąt lat temu – od tamtego czasu ortografia i interpunkcja się znacznie zmieniły, ale naszą rolą nie jest uwspółcześnianie książki. My mamy ją tylko przepisać!
- Nie odzwierciedlamy podziału tekstu na wiersze (cały akapit rozpoczyna się najczęściej od znacznika tabulatora {{tab}} i jest wpisany "ciurkiem" aż do końca akapitu, który zaznaczamy znacznikiem końca akapitu <br>.
- Oprócz tekstu, w tekście mogą znajdować się szablony i znaczniki formatujące tekst. Są one zawarte w nawiasach trójkątnych <przykład>, kwadratowych [przykład], [[przykład]], bądź klamrowych {{przykład}}. Te ostatnie nazywamy szablonami. To ważne! Nie usuwamy ich, jeżeli nie rozumiemy sposobu ich działania i jeżeli działają one prawidłowo!!!
- Najczęstsze szablony i znaczniki opisane są bardziej szczegółowo w sekcji Formatowanie tekstu.
- Nie odzwierciedlamy podziału tekstu na wiersze (cały akapit rozpoczyna się najczęściej od znacznika tabulatora {{tab}} i jest wpisany "ciurkiem" aż do końca akapitu, który zaznaczamy znacznikiem końca akapitu <br>.
- 4) Gdy poprawimy tekst, klikamy na podgląd tekstu, by sprawdzić dokonane przez nas zmiany.
- Jeżeli akceptujemy to, co wyświetliło się na podglądzie, opisujemy zmiany w okienku Opis zmian (np. lit. (literówka), int. (interpunkcja) bądź też bardziej szczegółowo, jeśli dokonana przez nas zmiana jest nietypowa) i zapisujemy stronę.
- Uwaga! Jeśli przyznano nam uprawnienia do podnoszenia statusu stron, klikamy na żółty kwadracik => wtedy w oknie opisu zmian pojawia się napis „Skorygowana” – i jeśli zmiana jest typowa, to nie musimy już opisywać jej bardziej szczegółowo.
- Opis zmian to także dobre miejsce, gdzie możemy poprosić bardziej zaawansowanych użytkowników o pomoc w korekcie tekstu, możemy np. napisać – „proszę o pomoc, nie umiem wycentrować tekstu”.
- Jeżeli akceptujemy to, co wyświetliło się na podglądzie, opisujemy zmiany w okienku Opis zmian (np. lit. (literówka), int. (interpunkcja) bądź też bardziej szczegółowo, jeśli dokonana przez nas zmiana jest nietypowa) i zapisujemy stronę.
- Uwaga
- Jeżeli nie podoba nam się to, co zobaczyliśmy w podglądzie (innymi słowy, coś się popsuło ;-)), najprawdopodobniej usunęliśmy któryś znacznik formatujący tekst. Nie zapisujemy wtedy naszej edycji — i ponownie klikamy na zakładkę "Edytuj" (potwierdzając iż nie zapisujemy zmiany) — i próbujemy wprowadzić nasze poprawki jeszcze raz.
- Jeśli niechcący zapisaliśmy naszą edycję, a wprowadzone przez nas zmiany nam się nie podobają — możemy edytować stronę ponownie, lub też wycofać/anulować wprowadzone przez nas zmiany (na stronie "Ostatnie zmiany" bądź też w zakładce "Wyświetl historię").
- Pamiętaj! Każdą edycję na Wikiźródłach można łatwo wycofać. Nie zachęcamy do wandalizowania, ale nie należy się bać eksperymentowania ;-)
- Jeżeli nie podoba nam się to, co zobaczyliśmy w podglądzie (innymi słowy, coś się popsuło ;-)), najprawdopodobniej usunęliśmy któryś znacznik formatujący tekst. Nie zapisujemy wtedy naszej edycji — i ponownie klikamy na zakładkę "Edytuj" (potwierdzając iż nie zapisujemy zmiany) — i próbujemy wprowadzić nasze poprawki jeszcze raz.
- 5) Następnie klikamy „Zapisz”. W tym momencie naszą pracę nad tą stroną możemy uznać za zakończoną.
Co dalej?
Możemy wykorzystać zakładki nawigacyjne u góry strony i przejść na następną stronę, bądź też na stronę indeksu. Możemy także obejrzeć listę ostatnio dokonanych w całym projekcie edycji, klikając na zakładkę Ostatnie zmiany w menu głównym (pionowy pasek z lewej strony okna edycji).
Oczywiście, najbardziej pożądaną z punktu widzenia Wedateki czynnością, jest przejście do edytowania następnej strony ;-) Praca na Wedatece nie musi jednak polegać na wielogodzinnym śledzeniu tekstu. Pamiętaj, że edytując tylko jedną stronę tekstu dziennie, wzbogacisz domenę publiczną o jedną książkę rocznie!
Twój wkład w Wedatekę jest trwały i może pomóc wielu innym ludziom. Poświęcając kilka, kilkanaście minut dziennie wzbogacasz domenę publiczną, z której czerpać może bez żadnych limitów i opłat każdy użytkownik Internetu.
Książki w bibliotekach cyfrowych, zamieszczone w formie skanów, są dostępne tylko dla osób, które przeczytają ich tekst. Książki, przepisane w Wedatece udostępniają wszystkim całą swoją zawartość: każde ich zdanie staje się dostępne w wyszukiwarkach na całym świecie. Pozwala to na znalezienie źródła zapamiętanego przez nas fragmentu tekstu, lub na sprawdzenie, czy po latach nasza pamięć nie zmieniła podstępnie ich znaczenia ;-)
Każdy zamieszczony u nas tekst jest „wolny”, czyli możliwy do legalnego wykorzystania we wszelki możliwy sposób, także w celach komercyjnych.
Każdy zamieszczony u nas tekst jest możliwy do pobrania w formacie epub lub pdf.
Każdy wolontariusz, pracujący przy danej książce, wymieniony jest w pliku epub w stopce redakcyjnej.
Komunikacja z innymi wedapedystami
Z innymi wedapedystami możemy kontaktować się pisząc do nich wiadomości na stronie ich dyskusji.
Przydatne informacjePrzybornik
Jeżeli któryś z opisanych przycisków nie wyświetla się, wymaga on włączenia w "Preferencjach", w zakładce "Gadżety". Można tam także włączyć przybornik zaawansowany, który zawiera więcej przycisków, większość doświadczonych wedapedystów używa jednak zwykłego przybornika, gdyż strony z zaawansowanym przybornikiem wczytują się wolniej. Jak wprowadzić nową stronę powieści w łatwy sposób przy pomocy narzędzi z przybornika
Formatowanie tekstuGeneralnie staramy się przepisać tekst tak, by jak najbardziej odzwierciedlał tekst na skanie. Siłą rzeczy jednak nie jesteśmy w stanie odzwierciedlić wszystkiego i dlatego przyjęliśmy pewne uproszczenia. Formatowanie prozy — ogólne zasady
Formatowanie poezji — ogólne zasady
MyślnikiWprowadzając tekst, należy zwrócić uwagę na myślniki — wyróżniamy pauzę ( — ) oraz półpauzę ( – ) i dywiz ( - ), czyli — – -. Różnią się one długością. Znak z klawiatury to dywiz, używany w tekstach zazwyczaj do podziału wyrazu przy przenoszeniu do następnej linii lub też w wyrazach złożonych, np. biało-czerwony. Do rozpoczęcia wypowiedzi w tekstach używana jest pauza ( — ), która znajduje się na dole strony w przyborniku, pod przyciskiem Zapisz w sekcji Polskie znaki:. Półpauza ( – ) także znajduje się w przyborniku, w sekcji Symbole (jako pierwszy znak, drugi to powtórzenie pauzy). Odstępy pomiędzy znakamiUwaga! Domyślnie nie stosuje się odstępów przed znakami diaktrycznymi typu: kropka, przecinek, dwukropek, średnik, wykrzyknik, znak zapytania, trzykropek — natomiast niemal zawsze stosuje się spację po nich. Błędy w drukuGdy napotkany przez nas błąd jest zwykłą literówką, oznaczamy go szablonem "korekta", czyli: {{korekta|błędna wersja|poprawna wersja}}. Jeżeli błąd dotyczy znaku interpunkcyjnego, oznaczamy go wraz z wyrazem poprzedzającym, bądź też — w sytuacji, gdy akapit rozpoczyna się wraz z błędnym znakiem interpunkcyjnym — z wyrazem następującym po nim, np. w sytuacji, gdy brakuje kropki na końcu zdania, korekta wygląda tak: {{korekta|spać|spać.}}
Przypisy
Formatowanie czcionek
Justowanie tekstu
Kody źródłowe i szablonyTeksty w Wedatece mogą być formatowane w trojaki sposób: za pomocą kodów źródłowych, za pomocą szablonów i za pomocą wikikodów.
Zobacz też |