Uwaga
Serwis Wedateka jest portalem tematycznym prowadzonym przez Grupę Wedamedia. Aby zostać wedapedystą, czyli Użytkownikiem z prawem do tworzenia i edycji artykułów, wystarczy zarejestrować się na tej witrynie poprzez złożenie wniosku o utworzenie konta, co można zrobić tutaj. Liczymy na Waszą pomoc oraz wsparcie merytoryczne przy rozwoju także naszych innych serwisów tematycznych.

Strona:Upominek. Książka zbiorowa na cześć Elizy Orzeszkowej (1866-1891).pdf/354

Z Wedateka, archiwa
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Ta strona została skorygowana


HISTORJA A LINGWISTYKA.

Adam Antoni Kryński.jpg


Od wieków umysł ludzki, w rozmyślaniu nad licznemi zagadnieniami życia człowieka, usiłował także zdjąć i tę grubą zasłonę, dla której nietylko początek człowieka, ale i stan pierwotnej kultury ludzkiej przedstawia się ciemnym, w szczegółach mało zrozumiałym i niedokładnym. Dla skrzesania i w tej dziedzinie badań jakiej takiej iskierki wiedzy, dla oświetlenia tak ciemnego a tak odległego okresu przedhistorycznego życia ludzkiego, człowiek myślący stosował dotychczas metodę badania indukcyjnego, i w dalszym ciągu indukcję swej myśli zasila wszelkiemi materjałami, jakie na tem cmentarzysku przeszłości, przysypanem grubemi warstwami stuleci, odnaleźć mu się udaje.
Ze wszystkich jednak przedmiotów, jako świadectw niewątpliwych życia i pewnego stopnia kultury ludzkiej, do najwiarogodniejszych i zarazem najwymowniejszych należy język, owo nad wyraz dzielne, rzec można, cudowne narzędzie ducha ludzkiego. Oczywista, iż język istnieje o tyle, o ile żyją osobniki nim mówiące, nim się posługujące; a zmienia się również ze zmianą czasu, okoliczności i stopnia cywilizacji. Ta nierozerwalna łączność języka z narodem, ten stały charakter każdego języka, jako atrybutu życia narodu, tym językiem mówiącego, upoważniają do wniosku, że w wyrazach danego języka zawarte są świadectwa praktyki życiowej jego przedstawicieli, że pod tą zewnętrzną szatą języka ukryte są wymowne kroniki tegoż życia, że zatem w języku odzwierciedla się w znacznym stopniu życie narodu i jego cywilizacja. Z niemniejszą słusznością rzec moża, że każdy lingwista, każdy badacz języków jest zarazem badaczem cywilizacji człowieka.
Badania porównawcze języków rozmaitych narodów zdobyły już dla wiedzy historycznej i antropologicznej niejedną prawdę, rozjaśniającą zacieniony wiekową pomroką obraz pierwotny życia ludzkiego. Dość wspomnieć, że badania te dowiodły blizkiego pokrewieństwa wielu tak różniących się dziś od siebie plemion i ludów, wykazując wspólne ich przed wiekami pochodzenie. Tymto badaniom zawdzięczamy pewnik, że takie gromady ludzkie, jak: indyjska, zendzka,