Strona:PL Zieliński Elementy dramatyzmu.pdf/27

swą krnąbrną córką Elektrą broni swojej sprawy, jako mężobójczyni. Szczególnie ulubiona była przez poetów ta ostatnia odmiana — scena stwierdzenia winy, jak ją nazywam, w formie sprzeczki- „agonu“ — między bohaterem-winowajcą i jego przeciwnikiem. Czy takie rozwiązanie zadania zadowoliłoby nas? Przedstawmy sobie, że przyczyny zewnętrznego charakteru zmusiłyby Szekspira do wyrzucenia pierwszych dwóch aktów swego „Makbeta“. Stracilibyśmy tę straszliwą zmorę zamierzonego królobójstwa z jego halucynacjami, z tym widmowym sztyletem — natomiast zaś Makbet w sprzeczce ze wtajemniczonym konfidentem, czy może z żoną, broniłby przed nimi swego czynu. Czy więc powtarzam, uważalibyśmy tę kompensatę za wystarczającą?
 Otóż właśnie trafiliśmy w sedno całej kwestji, w zasadniczą różnicę między starożytną umysłowością a naszą. W starożytnej bowiem umysłowości przeważał pierwiastek intele-