<section begin="t1p03"/>polu dziejów[1]: „Etymologia, która jak ptak ponocny tém szérzéj skrzydła rozwija, im grubsza ciemność nastaje, ma niestety i dziś w bardzo szanownych mężach swych zwolenników. Razi nas ona już w dziele Szafarzyka, a cóż dopiero w pisarzach, co miasto zajmowania się przedmiotem ważniejszym, podrzucają raz wraz pierwiastki wyrazów, bawiąc się nimi jak dzieci obskubywaniem wróblów“. Powtarzamy, iż sam sobie później wytłómaczył tę swawolę ponętną i daléj w tej zabawie się zapuścił niż kto inny. Ale w istocie, kiedyż się jakkolwiek na tej, jakby z kamienia, niepłodnej a przynajmniej zawodnej niwie, nareszcie urządzimy? Takim też sposobem radzi sobie p. Bielowski na tejże stronnicy, dotykając kwestyi Roepella. „Nie masz nic łatwiejszego’ powiada, „jak dowieść etymologicznie o jednejże rzeczy i czarno i biało. Lecz nie dość na tém, Roepell układa pierwiastki w pewien system. Trzy nazwy osób od Gracha i mniemanego syna jego nie równie późniejsze, jako to: Chociszko, Piast i Siemowit, wyprowadzono są od chodzenia, piastowania czyli uprawiania ziemi (?) i zwyciężania (ziemia witeź), i napomknięto, jakoby powieść o nich była tylko uosobieniem trzech różnych kolei, przez jakie naród przechodził, mianowicie: okresu wędrówek, okresu osiedlenia i okresu podbojów“. Sami owszem przytoczymy w oryginale, spolszczane przez Bielowskiego słowa Roepella, ażeby dobitniejsze ztąd może jeszcze padło światło, na kwestyę, której niniejszy przypis poświęcany. Brzmią one: „Erinnern wir uns aber, dass der Sagenkreis vom Leschek, uns das Goschick des lechitischen Stammes als eines Ganzen, seine ursprüngliche Einheit und seine Zerspaltung in viele kleinere Zweigstämme darstellte, und sehen wir dannzu, ob nicht villeicht die Piastensage uns etwa die Schicksale des polnischen Stammes überliefert, so gegewinnt wirklich diese Sage einen weitern Inhalt. Piast ist der Sohn des Choscisko, d. h. des Wanderers (choditi, chodzić, gehen wandern), er selbst ein Bauer. Sein Sohn heisst dann Zemowith, Ziemowit d. h. der Landeroberer, (Ziemia — witeź, im Litauischen der Sieger), der Enkel Zemimisl, d. i. der Landordner, der Urenkel Mesko, Mieczysław, mit welchem die Sage bereits in die geschichtliche Zeit“. W przypiekach, Roepel, niechcąc na pierwiastkach wyrazów, rzeczy swej gruntować, co do nazwy Piast, z zawarowaniem vielleicht (może), domyśla się jej pochodzenia od uprawy roli, podobnież z nazwy Rzepka albo Rzepicha formowanej od rzepiska<section end="t1p03"/>
- ↑ Zob. jego rozprawę pod napisem: Początkowe dzieje Polski (w Bibliotece naukowego zakładu imienia Ossolińkich, Lwów, 1842. Tom I. str. 100)
