Iść,
dok., pójść (idzie, szedł, szła, szli): dążyć pieszo (nie jechać); stąpać, postępować, udawać ś., ciągnąć;
i. gęsiego = jeden za drugim;
i. przez co = przechodzić (
i. przez most, przez rzekę); odejść, oddalić ś., zejść (idź mi z oczu);
przen.,
i. w co = posuwać się, zapędzać się, postępować w czym (
i. w lata = starzeć ś.);
i. za czym = gonić, uganiać ś. za czym; trzymać ś. czego w postępowaniu;
i. kolejno (idę porządkiem alfabetu); następować (idzie jedno za drugim, bierz, jak idzie = jak następuje jedno po drugim, bez wyboru);
przen.,
i. za czym = wynikać, wywiązywać ś.;
przen.,
i. za kim, za czym = wstępować w ślady czyje, naśladować kogo, zapatrywać ś. na kogo, stosować się do kogo a. do czego;
przen., uderzać (wino do głowy idzie);
i. na kogo = nacierać na kogo (
i. na wroga);
przen., schodzić, mijać, upływać, biec (idą lata); nadchodzić, przybliżać ś.;
i. ku czemu = mieć ś. ku czemu, zanosić ś. na co (już idzie ku wiośnie),
przen., jechać, mknąć, przeciągać, biec (pociąg szybko idzie);
przen., chodzić, być w ruchu, być czynnym (zegar, fabryka, maszyna idzie)
przen., wieść ś., powodzić ś., darzyć ś. (jak interes idzie? idzie jak z płatka);
przen., mieć kierunek, wieść (droga ta idzie do Warszawy);
przen., być w biegu, mieć kurs;
i. w górę = podnosić ś. (cena idzie w górę);
i. skąd = brać początek, pochodzić; płynąc, ciec (krew idzie z nosa, deszcz idzie = pada); liczyć ś., przypadać;
i. za mąż = wychodzić za mąż, pójść za mąż; wstępować (
i. do wojska); wziąć się do czego (
i. w taniec);
i. w co, na co = wchodzić w co, należeć do czego, mieścić się = świec idzie pięć na funt na jego karb to idzie = on za to odpowiada, do niego to należy, trwać, nieustawać (strzały szły gęste);
i. na pałasze = bić ś.;
i. w zawody=ubiegać ś.;
i. na udry = kłócić się, nie ustępować;
i. o zakład = założyć ś.;
i. w niepamięć = zapomnieć; o co idzie? = o co jest spór?: idzie o mnie = mnie dotyczy.
Strona w Wikisłowniku
