[539]<section begin="+"/>
DODATEK.
<section end="+"/>
<section begin="+-początek"/>Aequo animo ł. ze spokojem ducha, z pogodą.
Afiks ł.w językoznawstwie: rostek.
Afrykanderzy, mieszkańcy kolonji angielskich Afryki południowej, pochodzenia przeważnie holenderskiego.
Alhambra ar. pałac królów maurytańskich w Granadzie.
A limine ł. (dosł. z proga), mimochodem, z lekka, powierzchownie.
Alkazar ar. nazwa pałaców królów maurytańskich, nadawana niekiedy miejscom zabaw publicznych.
Alpinista, członek jednego z licznych „stowarzyszeń alpejskich“ mających na celu zbadanie Alp.
Amerykan, rodzaj odkrytego powozu z kozłem z tyłu, lub bez kozła.
Androgyne g. istota o cechach mężczyzny i kobiety.
Armja Zbawienia (a. Salvation Army) sekta angielska religijna, uorganizowana na sposób wojskowy.
Arytmogryf g. ob. Arytmograf.
Asemityzm, wrogie stanowisko wobec Żydów, ale bez pierwiastku rasowej lub religijnej nienawiści, która tkwi w antysemityzmie.
Assawuła, Essauł, oficer kozacki, kapitan u turków.
Aubade f. (obàd) muzyka grana na dzień dobry (od franc. l’aube du jour = brzask, świt).
Balon captif f. (balą kaptif) balon na uwięzi, używany w celu obejrzenia miejscowości z lotu ptaka.
Bar a. (dosł. szynk), zakład bufetowy z przekąskami, wykwintnie urządzony, ale bez stolików i krzeseł, w którym można co przekąsić naprędce.
Bedekier, przewodnik dla podróżujących w pewnym kraju, miejscowości lub mieście, (nazwa od
<section end="+-początek"/> [540]wydawcy lipskiego Baedekera).
Breveté f. opatentowane.
Bizantynizm, sztywna etykieta dworska; pedanterja; hołdowanie idejom bizantyjskim.
Brykiety f. cegiełki prasowane z miału węglowego służące do podpału.
Ça ira f. jakoś to będzie! (pierwsze słowa pieśni z czasów wielkiej rewolucji francuskiej).
Calcio w. (kalczo) włoska zabawa, polegająca na podrzucaniu piłki nogą.
Cezaryzm, władza oparta na przemocy; ob. Imperjalizm.
Chiton g. spodnia szata długa lub krótka z półrękawami, używana przez dawnych Greków.
Chityn, substancja składowa, twarda, pokryw chrząszczów i skorupiaków.
Clara voce w. jasnym, czystym głosem.
Colosseum p. Kolizeum.
Cri-cri f. (dosł. świerszcz), rodzaj małej grzechotki, którą można ukryć w dłoni.
Cyrceńskie igrzyska, widowiska urządzane dla ludu w cyrkach w dawnym Rzymie.
Cyrenejska szkoła, szkoła filozoficzna, ob. Hedonizm.
Cuchthaus pp. Zuchthaus.
Das ewig weibliche – zieht uns hinan! n. co wiecznie niewieście — pociąga nas i podnosi nas w górę (w niebiosa) — (końcowe słowa „Fausta“, poematu Goethego).
Defekacja f. oczyszczanie soku z buraków od ciał nie będących cukrem; w medycynie: wypróżnieniewypróżnienie, oddanie kału.
Degringolada f. upadek (moralny, majątkowy).
Deminutiva ł. w gram. wyrazy zdrobniałe.
Demiurg g. u Platona: stwórca świata; u gnostyków duch złego, stwórca materji.
Denar ł. drobna moneta zdawkowa, używana dawniej w różnych krajach, i w dawnej Polsce.
Djagnostyk g. lekarz specjalista w stawianiu djagnozy.
Djakrytyczny znak g. w grafice: znaczek odróżniający, (kropka, przecinek, daszek lub ogonek) nad lub pod literą np. ń, ę, ż.
Donżuanerja, awanturnicze uwodzicielstwo kobiety.
Dossier f. teka, akty; zbiór dokumentów, dotyczących jednej sprawy.
Dum-dum, kule ołowiane w [541]Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/541 [542]Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/542 [543]Gierylasówka, wojna podjazdowa, partyzantka (ob. Gierylasi).
Grafika gg. oddawanie brzmień językowych za pomocą znaków; pewien, w danym języku przyjęty sposób wyrażania głosek za pomocą umówionych znaków (liter).
Grafofon g. p. Fonograf.
Grafoman g. ten, co ma manję pisania utworów literackich, nie mając odpowiedniego talentu; lichy autor.
Greffier f. pisarz sądowy.
Hedonista g. zwolennik, wyznawca hedonizmu (ob.).
Helikon g. trąba skręcona muzyki wojskowej, noszona przez ramię, tuba kontrabas.
Himatjon g. rodzaj sukni wierzchniej, obszernej starożytnych Greków.
Hofrat n. radca dworu.
Hospitantka ł. w uniwersytetach galicyjskich: słuchaczka prelekcji w charakterze gościa.
Huis clos f. (jui klo) przy drzwiach zamkniętych.
Huissier f. (juisje) odźwierny: woźny przy sądach.
Humanistyczny ł. humanizmem nacechowany.
Hydrocefal g. cierpiący na rozwodnienie mózgu.
Hyperkrytycyzm g. przesadny krytycyzm; zbyt surowa krytyka.
Hypsometrja g. wymiary absolutnych wysokości, czyli linji pionowych.
Ichor g. u Homera krew bogów.
Ilion g. Troja.
Iluzjonerstwo f. karmienie się złudzeniami, kierowanie się złudnemi, nieziszczalnemi nadziejami.
Il y a des juges à Berlin f. (ilja de żiuż a Berlę) dosł. są sędziowie i w Berlinie, sprawiedliwość wszędzie zwycięży.
Imperjalizm ł. ideja panowania nad światem; dążność do utworzenia cesarstwacesarstwa.
Impostor ł. oszust; fałszujący pisma i zdania innych, albo rozmyślnie broniący przekręcone lub błędne twierzdenia.twierdzenia.
Indywidualista łł. ten, co się nie łączy w grupy z innymi, żeby zachować swobodę własnych przekonań i usiłuje wyzwolić jednostkę z pod przewagi większości, choćby z uszczerbkiem karności społecznej.
In nuce ł. (dosł. = w orzechu), w zalążku, to co się rozwinąć musi albo powinno z jakiego faktu, choć [544]Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/544 [545]podniesienie obu nóg przednich konia.
Ligatura ł. dodatek lichego metalu do szlachetnego.
Linguales ł. spółgłoski językowe.
Longimetrja ł. pomiary długości linji mieszczących się w poziomej płaszczyźnie.
Lyddit aa. mieszanina kwasu pikrynowego z nitrocelulozą, materjał wybuchowy wyrabiany w mieście Lydd, niszczący i zabijający przez nacisk powietrza z odległości 150—200 metrów od celu, w który trafia.
Mare tenebrarum ł. morze ciemności.
Martyrologja g. opowiadanie pełne grozy o czyichś mękach, historja męczarni; p. Martyrologium.
Matuzal, bardzo stary, wiekowy człowiek (nazwa od postaci biblijnej)biblijnej).
Mazamora, maurytańskie więzienie niewolników.
Medjawel, gatunek czcionek o kroju okrągławym podobnym do dawnego pisma rzymskiego.
Megaloman gg. chory na manję wielkości.
Mensa ł. stół; mensa Domini = stół Boga, ołtarz.
Mimy g. w staroż. Grecji: aktorzy występujący na scenie; kuglarze; giesty, gry mimiczne.
Moccoletti w. (mokoleti) zabawa polegająca na zdmuchiwaniu świeczek niesionych wysoko na kijach.
Monologista g. mający dar wygłaszania monologów, artysta występujący publicznie z monologami.
Morfinomanja g. toż samo co Morfinizm.
Neokantyzm, kierunek filozoficzny nawracający do filozofji Kanta.
Normatywny f. wzorodawczy.
Oculos habent et non vident ł. oczy mają a nie widzą (wyrażenie stosujące się do czemś zaślepionych).
Odeon g. u starożytn:starożytn.: sala do śpiewu; nazwa przybierana przez niektóre teatry.
Oeuvre posthume ff. (Ewr postium) dzieło pośmiertne.
Oligoceniczny gg. pokład formacji trzeciorzędowej między eocenicznym i neocenicznym.
PaleontologjaPaletnologja g. część antropologji, poświęcona starożytności rodu ludzkiego, oraz rasom kopalnym.
Penitencjarny ł. system, środki stosowane w więzieniach, mające na celu umoralnienie więźniów.
Platzkarta n. miejsce numerowane w wagonach [546]niektórych pociągów kolejowych, za które się dopłacadopłaca.
Polemista g. prowadzący z kim polemikę.
Politykomanja, manja politykowania.
Post hostium łł. czasy po splądrowaniu przez nieprzyjaciela; miejscowości spustoszone przez nieprzyjaciela.
Posthumus ł. pogrobowiec.
Posybiliści, socjalistyczne stronnictwo robotników we Francji, uważające za możliwe przeprowadzenie swych zasad i celów.
Pseudoklasycyzm, kierunek literacki na początku XIX w., naśladujący klasycyzm francuski XVII stulecia.
Race-boot a. (Resbut) łódź wyścigowa.
Regurgitacja ł. u ptaków: oddawanie przerobionej w wolu żywności i karmienie tem piskląt.
Reporterja, reporterzy; zajęcie reporterów.
Restrykcyjny łł. ograniczający.
Retrakcja ł. ściągnięcie, skurcz mięśni i nerwów.
Réveil f. przebudzenie się; pobudka; budzik.
Reżyserja, reżyserstwo.
Sanitarjusz, posługacz szpitalny należący do służby zdrowia w czasie epidemji; pielęgnujący chorych.
Saprofity g. pasorzyty żyjące na tworach martwych.
Satanizm, kult szatana.
Schematyczny, uwzględniający tylko najważniejsze części przedmiotu, z pominięciem szczegółów.
Schematyzm, sposób wykładu, polegający na suchem wytłomaczaniu samych faktów; spis osób czynnych w pewnym zawodzie lub piastujących urzędy w pewnym kraju.
Scholastycyzm, kierunek filozoficzny średniowieczny; ob. Scholastyk.
Seguidilla hiszp. śpiewka ludowa hiszpańska z towarzyszeniem muzyki i tańca.
Seminarzysta, alumn seminarjum.
Sepet, kuferek, tłomok, zawiniątko.
Seroterapja ł. leczenie surowicą krwi.
Sine cura ł. bez troski; p. Synekura.
Stadjon gg. plac dla wyścigów pieszych w staroż. Grecji, otoczony wznoszącemi się siedzeniami.
Stek a. kawał mięsamięsa.
Strychować n. gładzić, równać; z lekka dotykać, muskać.
Stultorum plena sunt omnia ł. głupich pełno wszędzie.
[547]<section begin="+-koniec"/>Sub conditione ł. pod warunkiem.
Survival a. przeżytek, zjawisko szczątkowe (termin antropologiczny i etnograficzny).
Symbolizować, przedstawiać co za pomocą symbolów.
Sztycharz n. rytownik na miedzi lub stali.
Teatralia ł. rzeczy należące do teatru; wszystko, co dotyczy teatru.
Thé dansant f. herbata tańcująca, zabawa z tańcami.
Tivoli, teatr ogródkowy (nazwa od miasta w okolicach Rzymu).
Ubi crux ibi lux ł. gdzie krzyż, tam światło.
Uncle Sam (ękl sem) dosł. Wuj Sam (skróc.skróc. Samuel) żartobliwa nazwa uosabiająca Stany Zjednoczone Półn. Ameryki.
Usucapio ł. posiadanie czegoś w skutek przedawnienia.
Victrix causa diis placuit, set victa Catoni łł. sprawa zwycięzców podobała się bogom, sprawa zwyciężonych Katonowi.
<section end="+-koniec"/>
