[286]{{#lst:Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/286|N-początek|}} [287]Narty, sanie syberyjskie długie i lekkie; długie łyżwy do biegania po śniegu.
National-liberalny, liberał narodowy; stronnictwo rządowe w parlamencie niemieckim.
Natura ł. przyroda, właściwość przyrodzona, usposobienie.
Natura horret vacuum ł. natura nie znosi próżni.
Naturalia non sunt turpia ł. rzeczy naturalne nie przynoszą wstydu, nie szpecą.
Naturalista ł. badacz natury, przyrodnik.
Naturalizacja ł. nadanie prawa obywatelstwa cudzoziemcowicudzoziemcowi.
Naturalizm ł. pogląd popisujący rację wszelkiego bytu samej tylko naturze bez nadprzyrodzonego objawienia; w sztukach i literaturze dążenie do wiernego oddania wszystkiego w rzeczywistości bez upiększenia i idealizowania.
Naturalizować się ł. przyjąć obywatelstwo w obcym kraju.
Naturalność ł. prostota, nieprzesadność, zgodność z naturą.
Nautyka g. umiejętność żeglarska, żeglarstwo.
Nawa ł. wnętrze kościoła; okręt.
Nawigacja ł. żegluga.
Na zdar czes. powodzenia! pomyślności!
NB. ob. Notabene.
Ne bis in idem ł. ob. Non bis in idem.
Necessitas frangit legem ł. konieczność łamie prawa.
Nec Hercules contra plures ł. (dosł.dosł. i Herkules nie poradzi przeciw wielu); siła złego, dwóch na jednego.
Nec locus ubi Troja fuit ł. ani śladu gdzie była Troja (mówiąc o rzeczy straconej lub zniszczonej).
Nec plus ultra ł. ani kroku dalej, ob. Non plus ultra.
Nefas ł. bezprawie, czyn niegodziwy; per nefas bezprawnie.
Nefelja g. biała plamka na rogówce oka; biała plamka na paznogciu; kłaczki w urynie.
Nefralgja g. ból nerek, kolka nerkowa.
Nefritis g. zapalenie nerek.
Negacja ł. przeczenie, zaprzeczenie.
Negatyw (w fotografji), pierwotny obraz fotograficzny na kliszy, w którym części jasne przedmiotu są ciemne i odwrotnie.
Negatywnie ł. odmownie, przecząco, ujemnie.
[288]Negatywny, ujemny, zaprzeczający, przeciwstawny.
Negliż f. ubranie domowe, ranne albo nocne.
Negliżować f. zaniedbywać, nie zważać na kogo, na co; negliżować się: zaniedbywać się.
Negocjacja f. prowadzenie układów; umawianie się.
Negocjant f. kupiec na większą skalę; pośrednik w interesach handlowych.
Negocjator ł. prowadzący układy, umawiający się.
Negować ł. zaprzeczać, wyrzekać się.
Negr ł. murzyn.
Negretti, gatunek owiec hiszpańskich o gęstej wełnie.
Negrytosi hiszp. murzyni australscy.
Negus, tytuł króla Abisynji.
Nejzylber ob. Najzylber.
Nekrolog g. wiadomość w czasopiśmie o czyjej śmierci; krótki opis życia osoby świeżo zmarłej.
Nekrologja g. rubryka w czasopiśmie, poświęcona wiadomościom o śmierci osób wybitnych.
Nekrolatrja g. cześć oddawana umarłym.
Nekromancja g. mniemana sztuka wywoływania i zaklinania duchów, w celu zapytywania ich o przyszłość.
Nekromanta g. wywołujący duchy, czarnoksiężnik.
Nekropolis g. miasto zmarłych, cmentarz.
Nekrotomja g. otwarcie zwłok; wyjęcie obumarłej kości.
Nekroza g. zgorzel, gangrena.
Nektar g. napój bogów; słodycz, rozkosz, słodki sok kwiatów.
Nemezys g. bogini zemsty i sprawiedliwości karzącej.
Neminem captivabimus nisi jure victum ł. (dosł. nikogo więzić nie będziemy, chyba tego, kogo prawnie przekonamy o jego winie); zasadnicze prawo stanu rycerskiego w d. Polsce, podstawa wolności osobistej.
Ne misceantur sacra profanis ł. nie należy mieszać rzeczy świętych ze światowemi.
Nemo ł. nikt.
Nemo propheta in sua patria ł. nikt nie jest prorokiem we własnej ojczyźnie.
Nemo sapiens nisi patiens ł. nie nabędzie mądrości, kto nie ma cierpliwości.
Nemrod hebr. myśliwy.
Neofita g. każdy nowowierca, świeżo ochrzczony, szczególniej żyd, który [289]przyjął wiarę chrześcijańską.
Neolityczna epoka, okres gieol. narzędzi kamiennych.
Neologizm g. nowy wyraz lub zwrot w mowie.
Neologja g. nowotorstwo.
Neoplatonizm g. nauka filozofów z 3—6 w. po Chrystusie, łącząca idee Platona z poglądami chrześcjańskiemi.
Nepotyzm ł. protegowanie, promowanie krewnych na posady i godności bez względu na ich zdolności.
Neptuniczne skały, sk. pochodzenia wodnego, osadowe.
Neptunizm ł. teorja przypuszczająca, że dzisiejsza postać ziemi powstała skutkiem działania wody.
Nequam ł. nicpoń, niegodziwiec.
Ne quid nimis ł. byle nie zanadto.
Nerejdy g. nimfy morskie.
Nervus rerum ł. główna sprężyna czynności ludzkich (zwłaszcza pieniądze).
Nerwacja ł. układ żył (żeberek) na liściach.
Nerwowy ł. o osłabionych nerwach, wraźliwy, draźliwy.
Nerw ł. narząd w ciele zwierzęcym w postaci białych nitek, rozchodzący się od mózgu i mlecza pacierzowego po wszystkich częściach ciała, służący do przeprowadzania wrażeń czucia i ruchu.
Neseser i neseserka f. toaletka, torebka lub puzderko na drobiazgi podręczne.
Nestor ł. mądry i doświadczony starzec; najstarszy pomiędzy ludźmi jednego zawodu.
Ne sutor ultra crepidam ł. niech szewc pilnuje kopyta (mówi się o tych, którzy się biorą do tego, czego nie rozumieją).
Netto w. czysty dochód po strąceniu wydatków; cena kosztu; waga samego towaru bez opakowania.
Neumeniczne pismo, średniowieczne pismo nutowe.
Neurastenja g. chorobliwa niemoc nerwowa, osłabienie nerwów, nadczułość nerwów.
Neurologja g. nauka o nerwach.
Neuropata g. cierpiący nerwowo.
Neuropatja g. choroba nerwowa.
Neuropatologja g. nauka o chorobach nerwowych.
Neurotomja g. przecięcie nerwu (chirurgiczne).
Neuroza g. choroba nerwowa.
Neutr. skr. neutrum ł. rodzaj nijaki.
[290]Neutralizować ł. ubezwładnić; w chemji: zobojętnić.
Neutralność ł. niemieszanie się do sporu lub wojny prowadzonej przez inne państwa, bezstronność.
Neutralny ł. obojętny, bezstronny.
Newralgja g. ból nerwowy.
Newroza ob. Neuroza.
Nexus ł. związek, węzeł.
Nibelungi, tytuł staroniemieckiego poematu z 12-go wieku, opiewającego zdarzenia rycerskie i miłosne.
Niedyskretny f. niedochowujący sekretu, gadatliwy, ciekawy, nieostrożny, niedelikatny, bezwzględny.
Niedyspozycja f. złe usposobienie; niedomaganie.
Niedyspozyt f. niezdrów, niedobrze usposobiony.
Niekompetentny ł. nieświadomy, nie mogący wydać sądu lub zdania w jakiej sprawie.
Niekompletny ł. niezupełny, nie cały.
Niekonsekwentny ł. nielogiczny, nieuważający na następstwa.
Nielegalny ł. przeciwny prawu.
Nieorganiczny ł. patrz: Anorganiczny.
Nielojalny f. przeciwny rządowi, prawu, źle usposobiony politycznie, niechętny.
Nieparlamentarne wyrażenie: grubjańskie, nieprzyzwoite wyrażenie, słowa obelżywe, obrażające.
Nieprodukcyjny, nieproduktywny, nie przynoszący pożytku, bezpożyteczny, bezowocny.
Nieproporcjonalny, nie odpowiednio dobrany, nie zastosowany.
Nietzscheanizm, etyka filozofa Nietzsche, jego pogląd filozoficzny dotyczący zagadnień społecznych i moralnych.
Nihil est in intellectu, quod non erat in sensu ł. niema tego w umyśle, co nie weszło przez zmysły.
Nihiliści ł. najskrajniejsi anarchiści dążący do obalenia istniejącogoistniejącego porządku społecznego i religijnego.
Nihilizm ł. niewierzenie w nic, usunięcie i zniszczenie wszystkiego; zasady najskrajniejszego odłamu anarchistów.
Nihilować ł. unicestwiać, niszczyć.
Nihil probat, qui nimium probat ł. niczego nie dowiedzie, kto zawiele chce dowieść.
Nikiel n. gatunek metalu [291]koloru srebrzysto stalowego, używany na wyroby.
Nikotyna f. związek organiczny trujący, alkoloid znajdujący się w tytuniu.
Nil admirari ł. nie dziw się niczemu.
Nil ad rem ł. to nie ma nic do rzeczy.
Nil desperandum ł. nie należy rozpaczać.
Nil humani a me alienum ob. Homo sum.
Nil nisi bene ł. nieinaczej tylko dobrze.
Nil novi sub sole ł. nic nowego pod słońcem.
Nimbus a. Nimb ł. ob. Aureola.
Nimfomanja g. chorobliwe podniecenie płciowe u kobiet.
Nimfy g. półboginie, piękne dziewice, boginie mórz, rzek, lasów i t. p.
Niobe g. mit. matka bolejąca po stracie dzieci.
Nirwana ind. w buddaizmie: oderwanie umysłu od wszystkiego ziemskiego; niczem niezamącony i wiecznie trwający spoczynek, pogrążenie się w nicości, absolutny spokój duszy.
Nisza f. zagłębienie w ścianie; rodzaj alkowy.
Nit n. ćwiek metalowy łączący dwa kawałki metalu i z obu stron zaklepany: spojenie cyną.
Nitować ł. łączyć, spajać metale za pomocą nitu.
Nitrobenzol g. ciecz oleista woni gorzkich migdałów, powstała z benzolu, służąca do wyrobu aniliny i do pachnideł.
Nitrogliceryna g. mieszanina gliceryny z kwasem azotowym i siarkowym, płyn oleisty koloru żółtawego, silnie eksplodujący.
Niwelacja f. w miernictwie poziomowanie, zrównanie gruntu.
Nizami tur. wojsko tureckie regularne.
N. N. zamiast niewymienionego nazwiska lub tytułu.
Nobiles ł. szlachta u dawnych Rzymian.
Nobilitacja ł. wyniesienie do stanu szlacheckiego, nadanie szlachectwa.
Nobility a. arystokracja angielska.
Noblessa f. szlachta, arystokracja.
Noblesse oblige f. (obliż) szlachectwo nakłada pewne obowiązki; przen. powodzenie obowiązuje.
Nocja ł. pojęcie, pojmowanie wyrozumowane.
Nokturn ł. część nabożeństwa zwanego jutrznią; utwór muzyczny o charakterze smętnym, rzewnym.
[292]Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/292 [293]Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/293 [294]Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/294 [295]{{#lst:Strona:M. Arcta Słowniczek wyrazów obcych.djvu/295||N-koniec}}
